Áp giá sàn cho đường bay nội địa vé rẻ không còn

Gần đây, Bộ GTVT đã lấy ý kiến các hãng hàng không về việc áp giá sàn vé máy bay (giá thấp nhất) trên các đường bay nội địa. Nếu luật định này được thực hiện vé rẻ sẽ không còn, người nghèo sẽ không có cơ hội đi máy bay.

Ngay khi Cục Hàng không Việt Nam đề xuất dự thảo về khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách hạng vé phổ thông trên các đường bay nội địa, Vietnam Airlines và Pacific Airlines Pacific bày tỏ sự ủng hộ trong khi đó Vietjet cho rằng việc áp dụng giá sàn là vô lý.

Tại văn bản gửi Bộ GTVT, Pacific Airlines cho rằng, sự phát triển quá nóng của hàng không Việt Nam trong 3 năm lại đây (2014-2016), với tải cung ứng tăng trên 30% và các hãng hàng không liên tục phải giảm giá (có khi bán dưới giá thành), thậm chí rẻ hơn vé tàu và còn tiếp tục giảm để kéo khách, làm ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh, sự bền vững của các hãng cũng như của ngành.

Trong khi đó, chi phí vận chuyển lại 80% trả bằng ngoại tệ, trả cho nước ngoài, trong khi thu tiền đồng. Chưa kể, chi phí đầu vào đã tăng và dự kiến còn tăng. Đại diện hãng này cũng dẫn chứng tại Indonesia, Chính phủ cũng quy định giá sàn (bằng 40% giá trần) đề phòng ngừa nguy cơ cạnh tranh giá quá thấp so với giá thành.

Đó là các lý do Pacific Airlines đưa ra để chứng tỏ sự cần thiết phải có quy định về mức giá sàn. Từ đó, hãng đề xuất mức giá sàn sẽ dựa trên chi phí trực tiếp (Direct Operating Cost) của chuyến bay. Đó là chi phí cơ bản trực tiếp liên quan đến phục vụ khai thác một chuyến bay và cơ bản giống nhau giữa các hãng cho 1 loại máy bay.

Với Vietnam Airlines, chi phí này dựa trên máy bay A321, Pacific Airlines là dòng máy bay A320. Sau khi tính toán chi phí xăng dầu, thuê bảo dưỡng tàu bay, nhân công, phí phục vụ, phí bảo hiểm,... thì có thể tính toán ra giá sàn. Theo hãng này, mức giá sàn cho 5 nhóm đường bay sẽ dao động từ 29-34% giá trần.

Như vậy, tính riêng trên trục đường bay Hà Nội - TP.HCM, giá sàn sẽ rơi vào khoảng 1,5 triệu đồng /chiều nếu bay vietnam airlines và 1,1 triệu đồng/chiều nếu bay Jestar Pacific.

Trong khi đó, hãng hàng không vietjet lại tán thành chủ trương nâng mức giá trần hoặc bỏ quy định giá trần nhưng kiến nghị không quy định giá sàn.

Bảo vệ ý kiến của mình, hãng Vietjet lý giải, việc áp giá sàn dù dưới hình thức nào cũng đi ngược quy định của Luật cạnh tranh năm 2014, hơn nữa lại không phù hợp với thông lệ quốc tế. Hiện không còn nước nào quy định giá sàn dịch vụ vận chuyển hàng không.

Ngoài ra, số lượng khách nội địa của Việt Nam mới vào khoảng 10 triệu lượt/năm, trong khi dân số Việt Nam là hơn 90 triệu người. Như vậy, có tới 90% dân số chưa tiếp cận với dịch vụ hàng không mà nguyên nhân chủ yếu là do giá cao hơn mức thu nhập.

Do đó, việc áp giá sàn sẽ triệt tiêu cơ hội cạnh tranh giảm giá dịch vụ cũng như hạn chế cơ hội tiếp cận phương tiện vận chuyển hàng không của 80 triệu dân đồng thời làm méo mó thị trường hàng không Việt Nam.

Ngoài ra, Vietjet cho rằng quy định giá sàn cũng khó khả thi do việc tính toán tiêu chí xây dựng giá sàn còn chưa có sự thống nhất giữa các hãng. Có hãng tính trên đơn vị ghế/km, có hãng tính trên hiệu quả chuyến bay, đường bay và thậm chí cả hiệu quả khai thác. Ngoài ra, các chủng loại tàu bay khác nahu, chi phí khai thác cũng khác nên mức giá sàn khó có thể giống nhau được.

Như vậy, rõ ràng khi áp dụng giá sàn, thị trường hàng không tại Việt nam sẽ có sự biến đổi mạnh mẽ, cơ hội đi máy bay với người có thu nhập sẽ khép lại.